Aslında bu yazımda ironi olsun diye sayfayı boş bırakacaktım. Ancak rakamları yazmak istedim çünkü Silivri soğuk, millet aç. Açlık demişken, asgari ücretli vatandaşın durumu ne?
Türkiye'de asgari ücretle geçinmek, özellikle büyük şehirlerde yaşayanlar için giderek zorlaşan bir durum haline geldi. Günümüzde asgari ücret, birçok ailenin temel ihtiyaçlarını karşılamada yeterli olamayacak bir seviyeye gelmiştir.
Bu yazımda, asgari ücretle geçinmeye çalışan bir ailenin mutfak harcamaları üzerinden Türkiye'deki ekonomik durumun değerlendirilmesini yapacağım. 2025 yılı itibariyle Türkiye'deki brüt asgari ücret 26.005 TL civarındadır.
Ancak, bu ücretin vergi ve sosyal güvenlik kesintileri sonrası net hali, yaklaşık 22.104 TL civarına düşmektedir.
Büyük şehirlerde kira, ulaşım ve sağlık gibi giderler artarken, asgari ücretle geçinmeye çalışan bir ailenin mutfak harcamaları da ağır bir yük oluşturuyor.
Son yıllarda gıda fiyatlarındaki yüksek artış, özellikle temel gıda maddelerinin fiyatlarının hızla yükselmesi, dar gelirli ailelerin bütçelerine darbe vurmaktadır.
Sebze, meyve, et ve süt ürünleri gibi günlük ihtiyaç maddelerinin fiyatları, enflasyon oranlarıyla paralel şekilde yükseliyor. Örneğin, bir kilogram kıymanın fiyatı 2025 itibariyle 600 TL civarına kadar çıktığını görüyoruz. Bir aile, haftada 1-2 kg et tükettiğinde, sadece et harcaması ayda 600 - 1200 TL'ye ulaşabiliyor.
Ortalama haftalık gıda harcaması, tüketim alışkanlıklarına ve aile büyüklüğüne göre değişiklik gösterse de, asgari ücretle geçinen bir ailenin mutfak harcamasının ortalama 7.000 TL ile 10.000 TL arasında olduğu söylenebilir. Bu da aylık gelirinin yaklaşık %45-55'ini gıda harcamalarına ayıran bir aileyi işaret eder. Ekmeğe ortalama 15 TL veren, günde 5 ekmek tüketen bir aile için aylık 2.250 TL. Süt: Bir litre sütün fiyatı ortalama 50 TL. Aylık olarak 5 kişilik bir aile 10 litre süt tüketse 500 TL. Bunun yoğurduna, tereyağına yaklaşamıyorum bile. Sebze ve meyve, peynir ve yumurta bu hesap vatandaşlarımızı yorar.
Aileler elektrik, su, doğalgaz, kira sıkıntılarından dolayı bırakın hayattan zevk almayı, evin yolunu zor buluyor. Hal böyleyken tarımcı, hayvancı, üretici, emekçi ve emekliler kaderlerine terk ediliyor. Dört kişilik ailenin aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 23.324 TL'dir. Gıda ile birlikte diğer tüm temel harcamalar için haneye girmesi gereken toplam gelir tutarı (yoksulluk sınırı) ise 75.973 TL'dir. Akıllara gelen soru, asgari ücretli nasıl yaşamını sürdürecek?
